Günlük ömrün getirdiği zorluklar, beslenme biçimi ya da genetik özellikler üzere birçok neden ile tüm dünyada ve de toplumumuzda kalp rahatsızlıkları sıkça görülmektedir. Bu rahatsızlıkların başında ise çoklukla, genç-yaşlı demeden herkeste görülebilen kalp-damar hastalıkları gelmektedir.
“Burada kıymetli olan, ölümcül olabilen bu hastalık kümesinin; erken teşhis ve tedavisidir. Günümüz tıbbının bize sunduğu birçok teşhis prosedürü, değerli olmak ile birlikte hastalara ziyan verebilmektedir. Lakin yapmış olduğumuz; kolay, tekrarlanabilir, ucuz ve hastaya ziyan vermeden uygulanabilen bir test olan, ‘Egzersiz Gerilim Ekokardiyografi’ uygulaması ile kalp krizi riskinin, yüzde 90-95 oranında ölçülebilmesi mümkün” diyen İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Nihat Özer, açıkladı!
Egzersiz Gerilim Ekokardiyografi (SE) Testi Nedir?
Egzersiz Gerilim Ekokardiyografi, kalbin yapısal değerlendirilmesini yapan kalp ultrasonografisi (ekokardiyografi) ile işlevsel değerlendirmesini yapan efor testinin birleştirilmesinden oluşan bir testtir. Kalbin; kapakları, zarı, kası ve damarlarının var olan ve gelecekte olabilecek hastalıklarını yüzde 90-95 doğruluk oranı ile tespit edebilmektedir. Kalp ile ilgili makus sonuçlar doğuran (kalp krizi, mevt vb) olasılıkları kestirim etmek açısından bedeli yüksek bir testtir. Gerilim ekokardiyografinin öteki kıymetli avantajları ise; radyasyon ve kontrast unsur üzere damar yoluyla verilen ve hastaya ziyanları olabilen hususların kullanılmamasıdır. İdman EKG testinin yapılamadığı durumlarda (bacak damar hastalığı, kas kemik yapı kısıtlılığı) ise “İlaçlı Gerilim Ekokardiyografi’’ yapılmaktadır.
Test Öncesi Yapılması Gerekenler Nelerdir?
SE için ortalama 4-6 saatlik açlık gereklidir. Ayrıyeten bu 6 saatlik müddette sigara içilmemesi ve kafein içeren besin yahut ilaçların alınmaması gerekir. Bu test öncesinde, kalpte kanlanma bozukluğunu engelleyecek birtakım ilaçların 48 saat öncesinde kesilmesi gereklidir. Buna testi isteyen tabip karar verecektir. Alınmasına müsaade verilen ilaçların testten 3-4 saat evvel az ölçüde su ile yutulmasında mahsur yoktur.
Stres Ekokardiyografi Uygulaması Nasıl Yapılır?
Test hazırlığı; göğüse elektrotların takılması ve test ilaçla yapılacaksa, damar yolunun açılmasından oluşur. Test müddeti yaklaşık 30-60 dakikadır. Bu inceleme, göğsün üzerinde muhakkak noktalardan kayıt alınarak yapılır. Kalbin, dinlenme imgeleri kaydedilir. Tercih edilen gerilim yoluna bağlı olarak; idman testi yahut ilaçlı uygulama yapılır. Günlük pratikte daha fazla, mahzuru olmayanlar için; kısa süren, ilaç kullanılmayan, damar yolu açılmayan efor testi kullanılır. Antrenman imajları alınır. Daha sonra toparlanma periyodu imgeleri kaydedilir. Kalp ritmi, kan basıncı izlenir, EKG kayıtları alınır. Test sırasında kalbin süratli ve kuvvetli atması çarpıntı olarak algılanır. Bu durum olağandır. İlaçlı test sırasında ise; yanaklarda sıcaklık hissi ve kızarma, saçlı deride karıncalanma üzere belirtiler de olağandır. Süreç esnasında; göğüs, kol ve çenede ağrı ve huzursuzluk hissedildiğinde, baş dönmesi, göz kararması ve nefes darlığı durumlarında çabucak süreci yapan doktora haber verilmelidir. Hasta süreçten sonra bir müddet dinlendirilir. Testin yorumu, farklı fazlarda alınan manzaralarda, kalbin kasılma gücünü kıyaslayarak yapılmaktadır. Gerilim ekokardiyografik incelemede elde edilen bulgular, hekim tarafından hastaya anlatılır ve yazılı bir rapor halinde çabucak verilir.
Stres Ekokardiyografi Uygulaması Kimlere Yapılır?
Özellikle, ailesinde; kalp hastalığı ya da kalp hastalığı açısından risk faktörleri (sigara, hareketsiz ömür, kilolu olmak, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol) olan bireylerin damar hastalığı açısından taranması için epey yüksek duyarlılıklı bir testtir. Daha evvelden kalp hastalığı olan ya da bu sebeple süreçler gören (stent, bypass ameliyatı, kapak ameliyatı, ritim işlemleri) ve veyahut ilaç tedavisi gören hastaların, hastalıklarının durumlarını belirlemede ve tedavilerini yönlendirmede epeyce faal bir formüldür. Böylelikle hastaların, tekrardan gereksiz anjiyografi üzere yahut öbür ileri tetkiklere gerek kalmadan kıymetlendirilmesi ve tedavilerinin takibi tam yapılabilmektedir. Bunun yanı sıra kıymetlendirilmesi sorun yaratabilen; kalıcı kalp pili, EKG’de sol kol bloğu, kimi özel bulguların varlığında ve yüksek tansiyonlu hastalardaki sol karıncık kalınlaşması yahut kapak hastalıklarındaki EKG değişiklikleri bulgularının varlığında tercih edilen alternatif uygun bir prosedürdür. Kalp hastalarının (kalp yetmezliği, stentli, bypasslı, kapak hastası) diğer sebeplerle olacakları ameliyat öncesi durumlarının değerlendirilmesinde hayli aktif bir testtir.
Stres Ekokardiyografi Uygulaması Kimlere Yapılmaz?
Stres ekokardiyografi; akut kalp krizi sırasında (ilk iki gün), kararsız göğüs ağrısı varlığında, denetim altına alınamayan kalp yetersizliğinde, denetim altına alınamayan önemli ritim bozukluklarında, semptoma neden olan önemli aort kapak darlığı, kalp kası ve zarı iltihabında, akciğer damarına pıhtı atması ve kalpten çıkan ana atar damar yırtılması durumlarında yapılmaz. Bunların dışında risksiz bir tarama metodudur.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
